De waarde van werk
Wat bepaalt de waarde van werk, en hoe kunnen we instituties en wetten zo inrichten dat meer mensen op een zinvolle manier werk gaan verrichten?
Werk speelt een belangrijke rol in het leven. Het bepaalt voor een groot deel de maatschappelijke positie en het welzijn van mensen. Door maatschappelijke trends als technologische ontwikkelingen en flexibilisering verandert de aard van werk, wat veel mensen als een bedreiging ervaren. Daarnaast neemt het maatschappelijke belang van onbetaald werk, zoals vrijwilligerswerk en mantelzorg, toe. Helaas heeft de politiek daar weinig belangstelling voor.
Om ervoor te zorgen dat meer mensen op een zinvolle manier kunnen bijdragen aan een sterke samenleving is het belangrijk dat de wet- en regelgeving rond werk aansluit bij de waarde die verschillende groepen in de bevolking hechten aan verschillende soorten werk.
Het project De Waarde van Werk onderzoekt de waarde en waardering van betaald en onbetaald werk. De huidige tweede fase van het project onderzoekt de waardering van verschillende soorten werk, verschillen in de waardering tussen bevolkingsgroepen en tussen uiteenlopende werkgevers, de rol van instituties rond werk en inkomen, en veranderingen in de waardering van werk in de tijd.
Waarde van Werk Monitor
Hiermee willen de onderzoekers de vraag beantwoorden in welke mate instituties rond werk en inkomen mensen ondersteunen of juist belemmeren om het soort werk te verrichten waaraan zij maximale waarde hechten. Belemmeren opgebouwde pensioenrechten werknemers bijvoorbeeld om als zelfstandige verder te gaan? Om de waardering van werk continue te volgen werken de onderzoekers aan een periodieke Waarde van Werk Monitor.
Op deze manier wil het project bekijken welke aanpassingen nodig zijn om wet- en regelgeving beter te laten aansluiten bij de wensen die mensen hebben ten aanzien van werk. Zijn er bijvoorbeeld meer mogelijkheden nodig om betaald werk en zorgtaken te combineren? Moet er meer sociale bescherming komen voor zzp’ers? De beleidswijzigingen zorgen ervoor dat meer mensen passend werk krijgen waarmee we een inclusieve economie bouwen waaraan iedereen meedoet.
Het onderzoek loopt tot eind 2020 en wordt uitgevoerd door het Amsterdams Instituut voor ArbeidStudies (AIAS-HSI) van de Universiteit van Amsterdam onder leiding van professor Paul de Beer.
Foto’s: ILO and Boudewijn Bollmann
Resultaten eerste fase van De Waarde van Werk
In de eerste fase van dit project is onderzocht wat verschillende wetenschappelijke disciplines ons kunnen leren over de waarde van werk. Zo kijken economen heel anders tegen werk aan dan sociologen, psychologen of filosofen.
Uit de eerste fase van het onderzoek blijkt dat werk zowel een lust als een last is, zowel een noodzakelijk kwaad als een essentiële bron voor levensvervulling, zowel een oorzaak van stress en burn-out als een bron van zelfrespect en ontplooiing.
De eerste fase toont ook aan dat Nederlanders steeds meer belang hechten aan intrinsieke aspecten van werk (zoals zelfstandigheid en voldoende uitdaging) in vergelijking tot extrinsieke aspecten (zoals beloning en status).
Wat betreft wet- en regelgeving blijkt Nederland tot een groep met landen als België, Frankrijk, Duitsland en Italië te horen die zich onderscheidt door strikte regulering van het individuele arbeidscontract en relatief weinig voorzieningen die de combinatie van arbeid en zorg ondersteunen. Lees hier meer over de resultaten uit de eerste fase van dit project.
